Od początku istnienia szkół, ich atrybutami były: nauczyciele, uczniowie i wyposażenie. Ewolucja edukacji spowodowała wyodrębnienie się trójstopniowego szkolnictwa wyższego obejmującego studia: zawodowe (licencjackie, inżynierskie), magisterskie i doktoranckie. Uczelnie stały się organizacjami rynkowymi non profit, których podmiotami są: pracownicy i studenci, a wyposażenie jest środkiem realizacji celów podstawowych i bazowych, które przyświecają szkołom wyższym.

W kwietniu 2007 roku odbyło się w Berlinie posiedzenie Grupy Wdrożeniowej Procesu Bolońskiego (BFUG), które poprzedzało konferencję ministrów właściwych dla szkolnictwa wyższego państw sygnatariuszy Procesu Bolońskiego, która odbyła się 17-18 maja 2007 roku w Londynie. BFUG zaakceptowała stanowisko przedstawione w opracowaniu: „System europejskiego szkolnictwa wyższego w perspektywie globalnej; strategia na rzecz zewnętrznego wymiaru Procesu Bolońskiego” oraz przyjęła „Raport w sprawie Europejskiego Rejestru Instytucji Akredytujących”.

Szkoły wyższe przekazują wiedzę społeczeństwu poprzez kształcenie i przekazywanie wyników prowadzonych badań naukowych, świadcząc usługi edukacyjne i badawcze na konkurencyjnym, niedoskonałym rynku Polski i Europy. Prowadzone badania naukowe mają istotny wpływ na treść wykładów i jakość procesu dydaktycznego, czyli jakość przekazywanej wiedzy. Przedmiotem zainteresowania tego krótkiego opracowania będą tylko usługi edukacyjne świadczone przez szkoły wyższe, które jednak pozostają pod silnym wpływem prowadzonych w uczelni badań naukowych.
 

Specyfika szkolnictwa wyższego oraz wiekowe tradycje autonomii uczelni powodują, że znormalizowane przez ISO systemy zarządzania nie znajdują powszechnego uznania wśród profesorów. Dlatego też w tzw. Procesie Bolońskim kładzie się olbrzymi nacisk na wprowadzenie skutecznego, adekwatnego do wymagań szkolnictwa wyższego w Europie, systemu zapewniania jakości opartego na własnych standardach i wskazówkach, przyjętych przez Konferencje Ministrów właściwych dla szkolnictwa wyższego, krajów sygnatariuszy Procesu Bolońskiego.

Szkolnictwo wyższe w Polsce napotyka na poważne bariery rozwoju wynikające z istniejącego stanu ustawodawstwa [15] normującego jego funkcjonowanie z jednej strony oraz z sytuacji ekonomicznej uczelni państwowych z drugiej. Projekt ustawy z 24 maja 2000 r. [14] „Prawo o szkolnictwie wyższym” jest kolejną próbą przekonania społeczności akademickiej o konieczności zreformowania szkolnictwa wyższego w Polsce oraz propozycją rozwiązań prawnych, które mają zmienić oblicze i funkcjonowanie szkół wyższych.

Wszystko na świecie jest zmienne, płynne i nietrwałe. Musimy więc nauczyć się zarządzać zmianami w przedsiębiorstwie, aby jak najlepiej zaspokoić, stale rosnące potrzeby otoczenia. Ciągła poprawa jakości produktów realizuje zarówno ambicje jak i potrzeby człowieka. Wdrażanie zasad Total Quality Management sprzyja, poprzez poprawę jakości pracy i zarządzania, nieustannemu doskonaleniu produktów i rozwojowi zmieniającego się przedsiębiorstwa.

Nowe trendy w zarządzaniu w szkolnictwie wyższym są konsekwencją szybko postępujących zmian w gospodarce światowej, w tym w zakresie:

Od kilku miesięcy na stronach internetowych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego znajduje się dokument opracowany przez to Ministerstwo zatytułowany: „Założenia do nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki”1, zwany dalej w skrócie „Założenia do nowelizacji ustawy” lub „Założenia”.

Szkoła wyższa powinna być organizacją innowacyjną i stanowić przykład innowacyjnego myślenia, działania w zakresie: badań naukowych, kształcenia zarządzania, relacji z otoczeniem, kultury głoszonych wartości oraz postaw i postępowania jej pracowników.