Prowadzone od 2001 roku badania funkcjonowania szkolnictwa wyższego w Polsce
potwierdzają, że istniejące prawo dotyczące, szeroko rozumianego, szkolnictwa wyższego nie
stwarza warunków do jego dynamicznego rozwoju oraz dostosowania do wymogów Europejskiego
Obszaru Szkolnictwa Wyższego i Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Kolejne zmiany i
nowelizacje nie przynoszą zadowalających zmian w pozycji polskiego szkolnictwa wyższego w
Europe i świecie. Częściowa, niepełna i nieudana quasi, zastępcza prywatyzacja szkolnictwa

Postęp w integracji europejskiej i globalizacji w świecie oraz przemiany społecznopolityczne
i gospodarcze w Polsce sprawiły, że uniwersytet musi dostosować się do wymagań
światowej gospodarki i praw nią rządzących, a nie tkwić w historycznie uwarunkowanych,
tradycyjnych sposobach funkcjonowania, które nie gwarantują uczelniom osiągnięcie sukcesu.
Celem tego opracowania jest identyfikacja głównych oraz przedstawienie najważniejszych
trzech grup właściwości uniwersytetu – czynników blokujących i wspomagających szkoły wyższe

W Deklaracji Sorbońskiej, podpisanej 25 maja 1998 r. przez ministrów właściwych dla szkolnictwa wyższego: Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Włoch, podkreślono rolę stworzenia Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego jako klucza do zwiększenia mobilności i zatrudnialności obywateli oraz ogólnego rozwoju kontynentu. Idea ta spotkała się z gorącym poparciem rządów 29 europejskich państw, w imieniu których ministrowie właściwi do szkolnictwa wyższego podpisali w dniu 19 czerwca 1999 r. w Bolonii wspólną deklarację, rozpoczynającą tzw. Proces Boloński[1].

Małe przedsiębiorstwo powinno być organizacją proinnowacyjną i stanowić przykład innowacyjnego myślenia, działania w zakresie: organizacji i zarządzania, relacji z otoczeniem, kultury, głoszonych wartości oraz postaw i postępowania jej pracowników. Coraz częściej pojawia się pytanie – czy małe przedsiębiorstwo może być innowacyjną firmą? Oczywiście, że tak, ale wtedy, gdy jej właściciel przeprowadzi projakościową, proinnowacyjną i prorynkową restrukturyzację zarządzania. Celem opracowania jest potwierdzenie tej tezy.

W historii szkolnictwa wyższego w Europie pojawiły się cztery podstawowe koncepcje uniwersytetu: średniowieczny i jego zaprzeczenie liberalny oraz uniwersytet państwowy i jego zaprzeczenie – uniwersytet przedsiębiorczy. W centrum układu tych powyższych koncepcji uniwersytetów znajduje się współczesny polski uniwersytet na rozdrożu, który chciałby się rozwijać, ale nie może się zdecydować - w jakim kierunku powinien dokonać wewnętrznej transformacji swego funkcjonowania i restrukturyzacji zarządzania. Czy nasz Uniwersytet też tam się znajduje?

Istotny wpływ na efektywność działania i konkurencyjność organizacji, a więc także uczelni, ma poziom jej dojrzałości organizacyjnej. Specyficzny charakter szkoły wyższej, różny od cech i właściwości przedsiębiorstwa powoduje, że dojrzałość organizacyjna uczelni musi być odrębnie zdefiniowana, przeanalizowana i omówiona.

Od pięćdziesięciu lat szkolnictwo wyższe i nauka podlegają w Polsce nieustannej biurokratycznej restrukturyzacji a problemy pozostają. Nadal nasze uniwersytety na listach rankingowych w Europie mieszczą się na bardzo dalekich miejscach a poziom osiągnięć naukowych polskich uczonych pozostawia wiele do życzenia.

Immanentnym celem przedsiębiorstw jest produkcja zaspakajająca potrzeby potencjalnych nabywców, a celem szkół wyższych jest przygotowanie kadry z wyższym wykształceniem spełniającą oczekiwania pracodawców, czyli w tym i przedsiębiorstw. Uczelnie, w tym przypadku są dawcą a przedsiębiorstwa – biorcą kapitału intelektualnego jaki wnoszą pracodawcom zatrudnieni absolwenci szkół wyższych. Z powyższego wynika, że między szkołami wyższymi a przedsiębiorstwami powinien być ścisły związek – a tak w rzeczywistości nie jest.

Od połowy XX wieku słowo „integracja” coraz częściej pojawia się w mass mediach i opracowaniach naukowych w kontekście problemów, zwłaszcza gospodarczych i politycznych, Europy i świata. Rola i znaczenie pojęcia „integracja” w rozmaitych powiązaniach z innymi słowami robi oszałamiającą karierę w polskim słownictwie i może wprowadzić czytelnika w błąd.

W ramach reformy szkolnictwa wyższego od marca 2011 roku wdrażane są w Polsce nowe rozwiązania dotyczące funkcjonowania uczelni publicznych i niepublicznych, w tym zwłaszcza zarządzania nimi.